Konfliktów w życiu zawodowym czy osobistym nie unikniemy. Są po prostu częścią naszego życia. Ważne jest, abyśmy umieli rozpoznać źródła nieporozumień, jeśli tego nie zrobimy konflikt będzie eskalować. Napięcie może prowadzić do wybuchu emocji. Trzeba rozmawiać, pytać i słuchać odpowiedzi. Bez wysłuchania siebie nawzajem nie rozpoznamy potrzeb stron i przyczyn kłótni, a to utrudnia rozwiązanie konfliktu. Czy wszystkie konflikty można rozwiązać?
Warto poruszyć ten temat z dziećmi i młodzieżą podczas godzin wychowawczych i nie tylko.
1. Na początku wyświetlamy uczniom film animowany The Bridge (Most) produkcji Pixar, który dostępny jest tutaj:
Oglądamy do sekwencji 2.05. Zatrzymujemy projekcję i rozmawiamy o przedstawionej sytuacji. Dlaczego jelonek i niedźwiadek nie mogli się porozumieć? Co było źródłem konfliktu? Jak się zachowywali?
Następnie włączamy dalszą część filmu i zadajemy pytania: Jak zachowali się zajączek i skunks? Jak nazwać taką postawę? Co jest potrzebne do zawarcia kompromisów? Która postawa wobec konfliktów jest Wam bliższa?
Tworzymy mapy empatii do obu postaw wobec konfliktów:
Niedźwiadek i jelonek: 1. Co robią? Co widzą? Jak się zachowują? 2. Czego nie robią? Czego nie widzą? Czego nie wiedzą? 3. Jakie emocje nimi rządzą? 4. Co Was zdziwiło, zaskoczyło w ich postawach?
Zajączek i skunks: 1. Co robią? Co widzą? Jak się zachowują? 2. Czego nie robią? Czego nie widzą? Czego nie wiedzą? 3. Jakie emocje nimi rządzą? 4. Co Was zdziwiło, zaskoczyło w ich postawach?
2. Zapisujemy na tablicy słowo: KONFLIKT.
Dzielimy tablicę na 3 części tak, aby uczniowie mogli odpowiedzieć na pytania odnośnie słowa „konflikt”: Co myślę? Co czuję? Nad czym się zastanawiam?
Uczniowie na samoprzylepnych karteczkach zapisują swoje propozycje i przyklejają je pod odpowiednim pytaniem.
3. Dzielimy klasę na grupy. W grupach uczniowie zastanawiają się nad stratami i zyskami wynikającymi z konfliktu.
Przykładowe odpowiedzi:
Straty: utrata przyjaciół, utrata godności, honoru, złe samopoczucie, stres, agresja, złe relacje z ludźmi, złość…
Zyski: poszukujemy rozwiązań- jest twórczy, uczymy się współpracy, porozumienia, zrozumienia drugiej strony, uczymy się empatii, poznajemy potrzeby i poglądy innych, uczymy się wyrażać swoje poglądy, uczymy się akceptować innych, rozwiązanie konfliktu zwiększa naszą wartość oraz pewność w relacjach…
4. Wyświetlamy obrazek z osiołkami:
źródło grafiki tutaj.
Dyskutujemy na podstawie zamieszczonej grafiki o konflikcie i sposobach rozwiązania go. Co ułatwia, a co utrudnia rozwiązanie konfliktu?
Czy każdy konflikt da się rozwiązać?
Nawiążmy do filmu, który pojawił się na początku lekcji. Uczniowie określają poziom rozwiązania konfliktów przedstawionych w animacji na podstawie poniższej informacji:
Przegrany - wygrany (gdy jedna strona jest zadowolona z rozwiązania konfliktu a druga nie)
Przegrany - przegrany (gdy obie strony są niezadowolone z rozwiązania)
Wygrany - wygrany (gdy obie strony są zadowolone z rozwiązania konfliktu)
5. Dzielimy klasę na grupy. W zespołach uczniowie rozmawiają o doświadczeniach związanych z konfliktami. Przyglądają się szczególnie przeszkodom i konstruktywnym rozwiązaniom konfliktów. Następnie zastanawiają się nad postawami wobec konfliktów.
6. Omawiamy z uczniami postawy wobec konfliktów: unikanie, rywalizacja, dostosowanie, kompromis. Dlaczego kompromis jest wartościową postawą wobec konfliktu? Dlaczego unikanie, dostosowanie, i rywalizacja nie prowadzą do rozwiązania konfliktu?
7. Znów dzielimy klasę na grupy. Case study. W zespołach zastanawiają się nad tym, co jest przyczyną konfliktu, jakie są potrzeby stron, jakie rozwiązanie podsunęliby stronom?
I grupa - Koleżanka namawia Anię na świetną imprezę. Ania bardzo chce pójść, ale wie, że rodzice jej na to nie pozwolą, ponieważ twierdzą, że imprezy bez kontroli dorosłych są niebezpieczne. Ania wymyśla więc kłamstwo z serii „ratowania świata” i mówi rodzicom o tym, że będzie pracowała z koleżanką nad wolontariatem. Rodzice jednak dowiadują się prawdy i Ania dostaje szlaban.
II grupa – Maciej pożyczył Kubie 50 zł. Chce odzyskać pieniądze, ponieważ chciałby kupić z okazji Dnia Kobiet kwiaty swojej dziewczynie. Kuba jednak nie chce na razie oddać pieniędzy, bo twierdzi, że potrzebuje więcej czasu. Maciej grozi Kubie, że odzyska pieniądze siłą.
III grupa – Ida kupiła niedawno buty, o których marzyła. Wydała na nie sporo swoich oszczędności. Ciężko pracowała przez wakacje, aby mieć te buty. Niestety koleżanka w szatni niechcący, robiąc plakaty z okazji Dnia Zakochanych, popisała nowe buty Idy. Ida wpadła w furię.
8. Uczniowie po opracowaniu i omówieniu tych przypadków na forum, zastanawiają się nad wskazówkami/radami na rozwiązanie konfliktów.
9. Czy wszystkie konflikty można rozwiązać? Które konflikty według was są trudne do rozwiązania? - burza mózgów.
10. Szybka runda podsumowująca zajęcia:
Dzisiaj dowiedziałem się… Nauczyłam się… Wychodzę z … Zapamiętam, że…
Notka o autorce: Anna Konarzewska jest polonistką w XIV Liceum Ogólnokształcącym w Gdańsku. Blogerka „Być nauczycielem…” – strony, za pomocą której inspiruje pedagogów na całym świecie- od Ameryki, przez Europę po Azję. Autorka książki „Być (nie)zwykłym wychowawcą”. Liderka Gdańskiego Projektu Edukacyjnego „Kreatywna Pedagogika”. Wykładowca w Szkole Wyższej „Ateneum” w Gdańsku na kierunku Innowacyjne i kreatywne metody pracy z uczniem. Uczy przez zachwyt, prowokację, refleksję i działanie, łącząc w ten sposób dydaktykę języka polskiego z wychowaniem i przygotowaniem uczniów do życia. Poza nauczaniem, dzieli z uczniami swoje pasje teatralne, współpracując z Operą Bałtycką oraz Nadbałtyckim Centrum Kultury. Niniejszy wpis ukazał się w blogu Superbelfrów i został nieznacznie zmieniony przez Marcina Polaka. Licencja CC-BY-SA.
